In het dagelijks leven valt er veel te kiezen. Het begint al bij het aflopen van de wekker. Spring je meteen uit bed of laat je hem straks nog eens aflopen? Zo is iedere dag gevuld met keuzemogelijkheden en niet iedereen vindt dat even gemakkelijk. Waarom vinden we het eigenlijk zo moeilijk om keuzes te maken? En hoe zit het met bewuste en onbewuste beslissingen nemen? In dit artikel lees je er alles over en ik geef je bovendien wat tips om het kiezen te vergemakkelijken.
Ik ben ik en jij bent jij
Door het maken van keuzes onderscheiden we onszelf van anderen. De keuzes die je maakt bepalen voor een groot deel wie je bent. Hoeveel keuzes we aankunnen is van een aantal factoren afhankelijk. Zo speelt de leeftijd een belangrijke rol – een peuter kan aanzienlijk minder keuze-opties aan dan een volwassene. Ook hoe zelfverzekerd je bent en of je graag risico’s neemt, is bepalend voor de keuzestress die je ervaart.
Hak die knoop door
Moeite met kiezen komt vaak voort uit het bang zijn om de verkeerde keuze te maken of uit het niet precies weten wat je wilt. Worstel jij hier ook mee, dan is het belangrijk om te bedenken dat de meeste keuzes niet definitief zijn en dat je vaak op een later moment je pad kunt bijstellen. Bovendien heb je dan de ervaring die je waarschijnlijk niet had gehad als je voor een andere weg had gekozen. Uitstellen van een keuze maakt het op een ander moment echt niet makkelijker. Het doet zelfs afbreuk aan je zelfvertrouwen. Of jouw keuze uiteindelijk de juiste blijkt te zijn, dat weet je pas op een later moment. ‘De perfecte keuze’ bestaat daarom niet, want veel keuzemogelijkheden staan niet op zichzelf.
De theorie achter het kiezen
Barry Schwartz is een Amerikaanse psycholoog die zich verdiept heeft in keuzestress. In zijn boek ‘De paradox van keuzes’ beschrijft hij dat we steeds meer te kiezen hebben en dat dit een steeds groter probleem is. Meer kiezen betekent ook meer beslissingen en meer moeite om tot een bepaald resultaat te komen. Hij beschrijft hoe iedere nieuwe keuze net iets minder voldoening geeft dan de vorige keuze. Op een bepaald moment kun je zelfs ongelukkig worden van meer kiezen, omdat het je tijd, onrust en energie kost om de nieuwe keuze te maken. Toch is kiezen in zijn ogen niet moeilijk. Als je je steeds afvraagt of de keuze je gelukkig maakt, of je goed bent in de optie waar je voor kiest en of je iets positiefs toevoegt aan de wereld, dan is verkeerd kiezen onmogelijk.
Bewuste versus onbewuste keuzes
Onderzoek wijst uit dat onbewuste beslissingen vaak beter uitpakken dan beslissingen waar lang over is nagedacht. Dit heeft te maken met de waarde die je hecht aan de uitkomst van een keuze. Hoe langer je nadenkt, hoe meer je verwacht dat het je oplevert. Het moet immers de tijd en de energie van het nadenken compenseren. Toch zijn er echt wel beslissingen waarbij het onvermijdelijk is om er een nachtje over te slapen. Als je een bedrijf gaat overnemen bijvoorbeeld, dan wil je natuurlijk wel weten wat je binnenhaalt en gedegen onderzoek is dan belangrijk. Wil je toch de beste keuze maken, probeer dan de uiteindelijke beslissing te nemen vanuit je onbewuste. Dat doe je door de drie stelregels van Schwartz zoals hierboven langs te gaan en geen aandacht meer aan randzaken te besteden.
Ik hoop dat deze tips je helpen met het maken van bewuste keuzes op basis van gevoel én verstand!
